A MAQUINA DO TOXO

Este e un aparello que quedou agochado no baúl dos ferros vellos…cando había bestas o seu traballo era cortar; ainda me lembro daqueles tempos en que nas aldeas a xente tiña cabalos e bestas, unha das cousas que comían era ó toxo; venme o sentido cando atopaba polas corredoiras un feixe de toxos, case tan grande coma un palleiro, por debaixo saíanlle unhas pernas…semellaba unha cousa do demo…¡toxos con pernas!..pero un día ollei un home que saia de debaixo e dende aquela souben que as pernas non eran dos toxos…algunhas eran dos meus tíos, outras dos veciños,… pero todas eran pernas de xente. Dende que comezou a haber coches, os pobres animais que comían o toxo, xa non tiñan en que traballar..denantes ian co seu amo a feira…outros ian as festas…outros ian as mozas; os tempos non están sempre o mesmo, e eses cabalos que comían toxo..palla..herba..deixáronlle o sitio a outros… estes eran señoritos, chamaronlle C.V (cabalos de vapor); agora comían aceite e bebían gasolina..a pobre da máquina quedou sen traballo. O toxo o non ter quen o vixiara comezou a espallarse por onde lle dou a gana…medrou e medrou..hasta que non deixou ver os marcos das leiras; de cando en vez o lume impoñía a súa autoridade…e queimaba canto toxo atopaba por diante..non se sabe certo se era para que se viran ben os marcos, ou era para dicirlle que o monte era de todos..tamén había piñeiros..carballos..castiñeiros; hai quen di que o lume non ia el soio a queimar..polo visto había xente que o levaba no bolsillo e deixabao caer somentes para que lle alumara nas noites escuras..outros din outras cousas. O certo e que o toxo chegou a estar tan soio que xa nin había bestas para comelo. Unha vez escoitei que alguén fixera co toxo unha cousa semellante a gasolina que disque facía andar os coches..a máquina morreu pero él ainda ten algo bo, polo visto podese aproveitar….